**میهن نوین:** شرکت متا (فیسبوک سابق) در همکاری مشترک با مرکز Basque Center on Cognition, Brain, and Language، موفق به توسعه یک سیستم هوش مصنوعی پیشرفته شده است که می‌تواند با دقت ۸۰ درصدی، افکار و جملات افراد را تنها از طریق تحلیل فعالیت مغزی آنها بازسازی کند. این دستاورد علمی می‌تواند تحولی عظیم در حوزه ارتباطات انسانی و پزشکی ایجاد کند.
**جزئیات فناوری انقلابی متا**
این سیستم مبتکرانه برخلاف روش‌های تهاجمی مانند ایمپلنت‌های مغزی (نظیر فناوری نورالینک)، از تکنیک‌های غیرتهاجمی مغناطیس‌نگاری مغزی (MEG) و نوار مغزی (EEG) استفاده می‌کند. این روش‌ها بدون نیاز به هرگونه جراحی یا کاشت دستگاه در مغز، تنها با ثبت امواج مغزی از خارج جمجمه کار می‌کنند.
**کاربردهای انسانی و پزشکی**
– کمک به بیماران مبتلا به سکته مغزی، ALS و آسیب‌های نخاعی برای برقراری ارتباط
– ایجاد امکان گفتار برای افراد مبتلا به لکنت شدید یا اختلالات گفتاری
– توسعه رابط‌های مغز-کامپیوتر پیشرفته برای افراد معلول
– کاربردهای وسیع در علوم اعصاب و روانشناسی شناختی
**چگونگی عملکرد سیستم**
این مدل هوش مصنوعی با آموزش روی داده‌های مغزی داوطلبان، الگوهای عصبی مرتبط با کلمات و جملات خاص را یاد گرفته است. هنگام استفاده، سیستم فعالیت مغز کاربر را اسکن کرده و با تطبیق آن با الگوهای یادگرفته شده، جملات مورد نظر را بازسازی می‌کند.
**چالش‌ها و نگرانی‌های اخلاقی**
در حالی که این فناوری نویدبخش کمک به افراد ناتوان است، نگرانی‌هایی درباره حریم خصوصی افکار و امکان سوءاستفاده از آن وجود دارد. متا تأکید کرده که این فناوری فعلاً فقط جملات شنیده یا فکر شده آشکار را تشخیص می‌دهد و قادر به خواندن افکار پنهان یا خاطرات افراد نیست.
**آینده این فناوری**
متا قصد دارد در مرحله بعد دقت سیستم را به بالای ۹۰ درصد برساند و سرعت پردازش را افزایش دهد. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند در صورت موفقیت کامل، این فناوری تا ۵ سال آینده به صورت تجاری در دسترس قرار گیرد.
**واکنش جامعه علمی**
پروفسور ماریا لوپز، عصب‌شناس برجسته در این باره می‌گوید: “این دستاورد نقطه عطفی در ادغام هوش مصنوعی و علوم اعصاب محسوب می‌شود. هرچند هنوز راه طولانی تا اجرای بالینی داریم، اما پتانسیل تغییر زندگی میلیون‌ها نفر در این فناوری وجود دارد.”
**رقابت در حوزه رابط‌های مغزی**
این نوآوری متا را به رقابت مستقیم با شرکت‌هایی مانند نورالینک ایلان ماسک می‌اندازد. تفاوت اصلی در غیرتهاجمی بودن روش متا است که می‌تواند مزیت مهمی برای جذب کاربران محسوب شود.
**مراحل بعدی توسعه**
تیم تحقیقاتی متا قصد دارد:
– دامنه واژگان قابل تشخیص را گسترش دهد
– سیستم را برای زبان‌های مختلف آموزش دهد
– دستگاه‌های پوشیدنی برای استفاده روزمره توسعه دهد
این پیشرفت علمی می‌تواند افق‌های جدیدی در تعامل انسان با ماشین باز کند و زندگی میلیون‌ها فرد دارای معلولیت را دگرگون سازد. با این حال، نیاز به تدوین قوانین محکم برای حفظ حریم خصوصی افکار انسان‌ها بیش از پیش احساس می‌شود.